Մեր միջնադարյան խոշոր մատենագիրների, գործիչների վարքերում հատուկ շեշտվում է նաև նրանց մատենագիտական գործունեությունը, հին մատյանները ժողովելու, նորերը ստեղծելու, անցյալի հոգևոր ժառանգությունն ի մի բերելու և վերաիմաստավորելու նրանց անդուլ ջանքը, որոնք հոգևոր սխրանքի դասեր են դարձել գալիք սերունդների համար։ Այդպես, սկիզբ առնելով Մեսրոպ Մաշտոցից, որ առաջին Մատենադարանի ստեղծողն է, մեր մատենագետների շնորհիվ վաղ միջնադարից մինչ նոր ժամանակաշրջաններ ստեղծվել են բազմաթիվ մատենադարաններ, որոնք ճյուղավորվել, ապա միավորվել են դարերի հոլովույթում, իբրև հավերժող արժեքներ՝ դիմակայելով բոլոր արհավիրքներին և իբրև բանական լույս առաջ տանելով մեր ժողովրդին։
Այսպես է ստեղծվել նաև Մաշտոցյան Մատենադարանը, որին մասնակցել են մեր մշակույթի ջահակիրները և բոլոր սերունդները, ողջ ժողովուրդն իբրև ոգեղեն միասնություն։ Այն մեր մեծ ժողովումի, հավաքականության, լինելության զորեղ բնազդի արդյունքն է, մեր հավիտենության գրավականը։
Մատենադարան, որ մեր ինքնությունն է, դրոշն է, զինանշանն է։ Նա, հիրավի, մի օրհներգ է, որ հնչում է հավերժորեն։

Հրաչյա Թամրազյան


  • «ՀԱՅՍՄԱՎՈՒՐՔ» ԾԻՍԱՄԱՏՅԱՆ
    Ձեռագրական արվեստում ինքնատիպությամբ առանձնանում է նաև «Հայսմավուրքը», որն ունի ծիսական նշանակություն և պատմում է սրբերի վարքի ու վկայաբանությունների մասին։ Ձեռագրի կազմավորմանը նպաստել է Հունաց Հայսմավուրքի հայերեն թարգմանությունը (991թ․) Հովսեփ Կոստանդնուպոլսեցու կողմից։ Այս թարգմանության հիման վրա էլ կազմվել են Հայկական Հայսմավուրքների հետագա 4 խմբագրությունները։ Ըստ առկա ձեռագրական ժողովածուների պատկերի, դրանք բաժանվում են պատմական անձնավորությունների անունների հետ
  • ԱՂՎԱՆԻՑ (ԳԱՆՁԱՍԱՐԻ) ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՅՈՑ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՆՎԻՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ
    Փետրվարի 13-ին հրավիրում ենք մասնակցելու Մատենադարանում կազմակերպվող բաց դասախոսությունների և աշխատաժողովների շարքի շրջանակում տեղի ունենալիք հերթական դասախոսությանը։ Բանախոս՝ Մաշտոցյան Մատենադարանի տնօրենի գիտական գծով տեղակալ, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի «Միջին դարերի պատմության» բաժնի ավագ գիտաշխատող, պ.գ.թ. Վահե Թորոսյան։Դասախոսությանը կհաջորդի քննարկում, որը կվարի Մաշտոցյան Մատենադարանի «Միջնադարյան արվեստի ուսումնասիրման» բաժնի վարիչ, արվեստի պատմության դոկտոր Նազենի Ղարիբյանը: Նիստավար՝ Մաշտոցյան
  • ԱՄԵՐԻԱ ԲԱՆԿԸ ՄԻԱՑԵԼ Է ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆԻ «ՄԱՏՅԱՆՆԵՐԻ ՏՈՒՆԴԱՐՁԸ» ԱՐՇԱՎԻՆ
    Մատենադարանը և Ամերիաբանկը «Մատյանների տունդարձը» ծրագրի շարջանակում համագործակցության հուշագիր են ստորագրել։ Հուշագրի շրջանակում կստեղծվի ֆոնդ, որը կընդլայնի Մատենադարանի՝ արժեքավոր հայկական ձեռագրեր ձեռք բերելու հնարավորությունները:Ամերիաբանկի ֆինանսավորմամբ արդեն իսկ Մատենադարանին ընծայաբերվել է պատմամշակութային և գիտական լուրջ արժեք ներկայացնող 2 ձեռագիր մատյան և 10 մանրանկար։
  • ԱՅՑԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ՆՈՐ ՋՈՒՂԱ
    Մատենադարանի Թանգարանի ղեկավար, Արևելագիտության բաժնի ավագ գիտաշխատող Իվեթ Թաջարյանը և Միջնադարյան արվեստի ուսումնասիրման բաժնի գիտաշխատող, ասպիրանտ Գրետա Գասպարյանը սույն թվականի հունվարի 26-ից 31-ը հետազոտություն են իրականացրել Նոր Ջուղայի Սբ Ամենափրկիչ վանքի Արխիվատանը և Ձեռագրապահոցում: Իվեթ Թաջարյանն ուսումնասիրել է շահական հրովարտակներ, Նոր Ջուղայի համայնքին առնչվող պարսկերեն հրամանագրեր և արխիվային փաստաթղթեր, իսկ Գրետա Գասպարյանը իր թեկնածուական ատենախոսությանը
  • ԱՅՑԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆ
    Այսօր Մատենադարան են այցելել ՀՀ ԿԳՄՍՆ Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի աշխատակիցները, որոնք շրջայց կատարեցին թանգարանում, եղան վերականգնման և թվայնացման բաժիններում, ձեռագրերի կենսաքիմիական հետազոտությունների լաբորատորիայում, «Միջնադարյան Հայաստանի հմտությունները.արհեստ և արվեստ» լաբորատորիա-ցուցասրահում։
  • ՃԱՇՈՑ ԾԻՍԱՄԱՏՅԱՆՆԵՐ
    Հայերեն ձեռագրական ժառանգության մեջ իրենց ուրույն տեղն ունեն Ճաշոց ծիսամատյանները, որոնք հայտնի են նաև Տոնամակ, Տոնանամակ, Տարեգիրք անուններով: Ճաշոցը բովանդակում է ընթերցումներ Աստվածաշնչից (Հին և Նոր Կտակարաններ), ինչպես նաև տերունական տոներին նվիրված ճառեր և սրբերի վարքեր, որոնք ամեն օրվա կարգով ընթերցում են Եկեղեցում աստվածպաշտության ժամանակ: Քանի որ այս ծիսամատյանը հիմնականում կարդացվում է Ճաշու ժամերգության ընթացքում,
  • ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՁԵՌԱԳՐԱԿԱՆ ԱՐՎԵՍՏԻ ՀԱՐՈՒՍՏ ՏԵՍԱԿՆԵՐԻ ԲԱՑԱՏՐԱԿԱՆ ՇԱՐՔԸ ՍԿՍՈՒՄ ԵՆՔ ԺԱՊԱՎԵՆԱՁԵՎ ՀՄԱՅԻԼՆԵՐԻՑ
    Հմայիլն աղոթքների, աղերսների, մաղթանքների ժողովածու է, որն ունի պահպանիչ-բուժիչ նշանակություն. այն աղոթած՝ կախարդական աղոթքներով պատրաստված մի առարկա է, որը կրողին պահպանում է այլևայլ փորձանքներից: Հմայիլ անվանումը ծագում է պահլավերեն humav (թարգմանաբար՝ օրհնյալ) բառից։ Հմայիլները պահվել են հատուկ պատյաններում (տարբեր գործվածքներից, կաշվից, փայտից և մետաղյա), որոնք կոչվում էին կշտապանակներ և ճանապարհորդությունների ժամանակ Հմայիլների տերերը այն կրել
  • ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆԻ «ԾԱՂԿԵԼՈՒ ԱՐՎԵՍՏ» ՄԱՆՐԱՆԿԱՐՉԱԿԱՆ ՍՏՈՒԴԻԱՅԻ ԱՎԱԳ ԽՄԲԻ ՍԱՆԵՐԸ ՀՅՈՒՐԸՆԿԱԼՎԵԼ ԵՆ «ԲԵՔԲՈՆ ԲՐԵՆԴԻՆԳ» ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ
    Երիտասարդ ծաղկողները մասնագետներին են ներկայացրել իրենց աշխատանքները, ցույց են տվել սպասվող ցուցադրության նյութերը՝ գովազդային պաստառները, հրավիրատոմսի օրինակները, և ստացել են պրոֆեսիոնալ խորհրդատվություն:
Կիսվել