Մեր միջնադարյան խոշոր մատենագիրների, գործիչների վարքերում հատուկ շեշտվում է նաև նրանց մատենագիտական գործունեությունը, հին մատյանները ժողովելու, նորերը ստեղծելու, անցյալի հոգևոր ժառանգությունն ի մի բերելու և վերաիմաստավորելու նրանց անդուլ ջանքը, որոնք հոգևոր սխրանքի դասեր են դարձել գալիք սերունդների համար։ Այդպես, սկիզբ առնելով Մեսրոպ Մաշտոցից, որ առաջին Մատենադարանի ստեղծողն է, մեր մատենագետների շնորհիվ վաղ միջնադարից մինչ նոր ժամանակաշրջաններ ստեղծվել են բազմաթիվ մատենադարաններ, որոնք ճյուղավորվել, ապա միավորվել են դարերի հոլովույթում, իբրև հավերժող արժեքներ՝ դիմակայելով բոլոր արհավիրքներին և իբրև բանական լույս առաջ տանելով մեր ժողովրդին։
Այսպես է ստեղծվել նաև Մաշտոցյան Մատենադարանը, որին մասնակցել են մեր մշակույթի ջահակիրները և բոլոր սերունդները, ողջ ժողովուրդն իբրև ոգեղեն միասնություն։ Այն մեր մեծ ժողովումի, հավաքականության, լինելության զորեղ բնազդի արդյունքն է, մեր հավիտենության գրավականը։
Մատենադարան, որ մեր ինքնությունն է, դրոշն է, զինանշանն է։ Նա, հիրավի, մի օրհներգ է, որ հնչում է հավերժորեն։
Հրաչյա Թամրազյան
- ՄԻՋՆԱԴԱՐԱԳԻՏԱԿԱՆ 11-ՐԴ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԳԻՏԱԺՈՂՈՎ
Ս․թ․ նոյեմբերի 27-29-ը Մատենադարանում կանցկացվի Միջնադարագիտական 11-րդ միջազգային գիտաժողովը, որին հրավիրում ենք մասնակցելու միջնադարագիտության բնագավառում իրենց ուսումնասիրություններն իրականացնող հետազոտողներին: Կարող են մասնակցել մագիստրատուրայի և ասպիրանտուրայի ուսանողներ, հայցորդներ, գիտական աստիճան ունեցողներ ինչպես Հայաստանից, այնպես էլ արտերկրից, որոնց թեմաներն առնչվում են ստորև նշված բնագավառներին կամ միջնադարագիտության այլ հարցերին: Գիտաժողովի թեմաները՝ — ձեռագրագիտություն և գրչության կենտրոններ,— աղբյուրագիտություն, պատմագիտություն,— - ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆՈՒՄ ՏԵՂԻ Է ՈՒՆԵՑԵԼ ԼՈՒՍԱՆԿԱՐԻՉ-ՎԱՎԵՐԱԳՐՈՂ ՀՐԱՅՐ ԲԱԶԵ ԽԱՉԵՐՅԱՆԻ ԵՎ ԼԻԼԻԹ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ «ԱՂԹԱՄԱՐ» ՊԱՏԿԵՐԱԳՐՔԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍԸ
«Աղթամար» պատկերագիրքը ամփոփում է Հրայր Բազե Խաչերյանի և ստեղծագործական խմբի՝ շուրջ երեք տասնամյակի ընթացքում Աղթամարի Սուրբ Խաչ եկեղեցական համալիր կատարած 34 հետազոտական արշավների արդյունքները։ Պատկերագիրքն աչքի է ընկնում եկեղեցու բարձրաքանդակների և մանրանկարների թեմատիկ համադրումներով, քանդակների գծապատկերներով, որոնց հեղինակը գրաֆիկ դիզայներ, լուսանկարիչ, գրքի համահեղինակ Լիլիթ Խաչատրյանն է։ Գրքի առաջին օրինակը հեղինակները նվիրեցին Մատենադարանին: - 2025-Ը՝ ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇԻ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅՆԱՑՄԱՆ ՏԱՐԻ
Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանը, համագործակցությամբ ՀՀ գլխավոր դատախազության և գործակցությամբ «Կայծ» հիմնադրամի, նախաձեռնում է Մխիթար Գոշին և նրա «Գիրք Դատաստանի» աշխատությանը նվիրված միջազգային գիտաժողով, որը տեղի կունենա 2025 թ․ հոկտեմբերին։ Գիտաժողովի շրջանակում կքննարկվեն միջնադարյան իրավագիտության պատմության հարցեր՝ կապակցված արդի իրավագիտության հիմնախնդիրներին։ Գիտաժողովը կդառնա Գոշի ժառանգության միջազգայնացմանն ուղղված մի շարք նախաձեռնություններից մեկը՝ ի թիվս «Դատաստանագրքի» անգլերեն - ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՂԱԶԱԽՍՏԱՆԻ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՕՐԵՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿՈՒՄ ՂԱԶԱԽՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ ԳԼԽԱՎՈՐԱԾ ՊԱՏՎԻՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՅՑԵԼԵԼ Է ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆ
Տնօրեն Արա Խզմալյանի ուղեկցությամբ հյուրերը շրջայց են կատարել Մատենադարանի թանգարանում, եղել են Վերականգնման բաժնում, ծանոթացել հին ձեռագրերի վերականգնման և պահպանման գործընթացին: Նախարար Աիդա Բալաևան բարձր է գնահատել Մատենադարանի գիտացուցադրական գործունեությունը և գրավոր հուշարձանների պահպանման համակարգը, հորդորել համակողմանիորեն համագործակցել Ղազախստանի համապատասխան կառույցների հետ: Մատենադարանի տնօրենի հրավերով աշնանը կայանալիք «Հիշողության կերպարանքները» սեմինարին կմասնակցեն նաև վերականգանողներ Ղազախստանից: - ՁԵՌԱԳԻՐ ԲԺՇԿԱՐԱՆՆԵՐ
Մատենադարանում պահվող ձեռագրերի ինքնատիպ օրինակներ են բժշկարանները, որոնք բժշկական խորհուրդներ, տեղեկություններ պարունակող գրքեր են։ Միջնադարյան հայ բժշկագիտության տարբեր ժամանակափուլերի բժշկական ձեռագիր մատյանները հիմնականում ամբողջացել են հայտնի բժշկապետերի՝ Մխիթար Հերացու, Գրիգորիսի, Ահարոն Եդեսիացու տոհմի, Ամիրդովլաթ Ամասիացու, Ասար և Բունիաթ Սեբաստացիների, Աստվածատուր սարկավագ գրիչի աշխատություններում։ Հայկական դասական բժշկության հիմնադիր, 12-րդ դարի մեծանուն գիտնական, «Ջերմանց Մխիթարություն» աշխատության հեղինակ՝բժշկապետ - ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇԻ «ԳԻՐՔ ԴԱՏԱՍՏԱՆԻ» ԱՇԽԱՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԳՐԱՆՑՎԵԼ Է ԱՇԽԱՐՀԻ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՌԵԳԻՍՏՐՈՒՄ
Մատենադարանի մշակած հայտով Մխիթար Գոշի «Գիրք Դատաստանի» աշխատությունը գրանցվել է Աշխարհի հիշողության միջազգային ռեգիստրում: - ՇՈՒՐԻՇԿԱՆԻ ԱՎԵՏԱՐԱՆԸ ՎԵՐԱԴԱՐՁԱՎ ՊԱՀՈՑ
Հիշեցնենք, որ Մատենադարանի «Թաքուցյալ մատյաններ» նոր ցուցադրությունների շարքը մեկնարկեց ս.թ. մարտի 10-ին Շուրիշկանի խնդրակատար Ավետարանի ցուցադրմամբ: Մեկ ամսվա ընթացքում Մատենադարան են այցելել հազարավոր մարդիկ Հայաստանի տարբեր քաղաքներից, բնակավայրերից, Սփյուռքից: Ապրիլի 10-ին Շուրիշկանի ավետարանի զորության վերջին հաղորդակիցները դարձան Մատենադարանի հովանավոր Արարատբանկի աշխատակիցները՝ գործադիր տնօրեն Մհեր Անանյանի գլխավորությամբ: - ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՄԲ ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆԻ ՏՆՕՐԵՆ ԱՐԱ ԽԶՄԱԼՅԱՆԸ ՆՇԱՆԱԿՎԵԼ Է ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴԻ ՆԱԽԱԳԱՀ
Հանրային խորհուրդը, համաձայն ՀՀ սահմանադրության 161-րդ հոդվածի, կառավարության խորհրդակցական մարմին է և գործում է հանրային խորհրդի մասին ՀՀ օրենքով սահմանված դրույթներով ու սկզբունքներով: Խորհուրդը կազմված է 45 անդամից, որոնք ներկայացնում են հանրային կյանքի տարբեր բնագավառներն ու հետաքրքրությունները, ունեն շոշափելի ու նշանակալի ներդրում իրենց բնագավառներում: Խորհրդում գործում է 15 ոլորտային մշտական հանձնաժողով:Խորհրդի գերակա նպատակն է ապահովել