Մատենադարանի տնօրինությունը և ամբողջ անձնակազմը սիրով շնորհավորում են Մաշտոցյան Մատենադարանի երկարամյա աշխատակից, թարգմանական մատենագրության բաժնի ավագ գիտաշխատող, պատմական գիտությունների թեկնածու Մարգարիտա Դարբինյանին ծննդյան 100-ամյակի առթիվ:Սիրելի´ տիկին Մարգարիտա, մաղթում ենք ձեզ առողջություն և նորանոր գիտական հաջողություններ:Մարգարիտա Դարբինյան-Մելիքյանը ծնվել է 1920 թվականի մարտի 18-ին Բաթումում, Հովնան Դարբինյանի և Յուլիա Վերժբիցկայա-Դարբինյանի ընտանիքում: Տեղափոխվել են Ալեքսանդրապոլ, ուր Հովնան Դարբինյանը որոշ ժամանակ անց ստանձնել է փոստատան ղեկավարի պաշտոնը, իսկ գեղանկարիչ Յուլիա Վերժբիցկայա-Դարբինյանը 1922 թվականին նշանակվել է Խորհրդային Հայաստանի առաջին գեղանկարչական ստուդիայի վարիչ: Իր աշակերտների թվում էին Երանուհի ու Մարիամ Ասլամազյան քույրերը, Խաչատուր Եսայանը և այլ հայտնի նկարիչներ:1937 թվականին Մարգարիտան գերազանցությամբ ավարտել է Լենինականի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցը և երաժշտական դպրոցի դաշնամուրի դասարանը: Բարձր առաջադիմության համար պարգևատրվել է ճանաչողական նպատակով Մոսկվա այցելելու հնարավորությամբ: Ընդունվել է Մոսկվայի մարզային մանկավարժական ինստիտուտի պատմության ֆակուլտետ:1937 թվականին ծայր առած քաղաքական բռնաճնշումները չշրջանցեցին նաև Դարբինյանների ընտանիքը. շինծու մեղադրանքով տասնամյա աքսորի դատապարտվեց Մարգարիտայի մայրը: Նույն բռնաճնշումների հետևանքով գիտական բարձր վարկ ունեցող բազմաթիվ գիտնականներ դուրս էին մղվում հայտնի ԲՈՒՀ-երից և դասավանդում էին «ցածր վարկանիշ» ունեցող հաստատություններում: Եվ Մարգարիտային բախտ վիճակվեց ուսանել համաշխարհային հռչակ վայելող գիտնականների՝ Տառլեի, Մանֆրեդի ու Պորշնևի մոտ: Ավարտական վերջին քննության օրը սկսվեց Հայրենական Մեծ պատերազմը: Նորավարտ մանկավարժ-պատմաբանը գործուղվեց Հայաստանի Ստեփանավանի շրջանի Կույբիշև գյուղ, որի դպրոցում ստանձնեց ուսմասվարի և մի քանի առարկաներ դասավանդող ուսուցչի պարտականությունները:Երբ 1942 թվականին որոշում ընդունվեց թույլատրելու նաև կին կամավորականների զորակոչը՝ դեկտեմբերին Մարգարիտան մեկնեց ռազմաճակատ: Եֆրեյտորի զինվորական կոչում ստանալով՝ նա ծառայության անցավ N352 զենիթա-հրետանային գնդի տասներորդ զենիթային մարտկոցում, որպես մարտական հաշվարկի առաջին համար: Մասնակցել է Կովկասի պաշտպանությանն, իսկ Գերմանիայի կապիտուլյացիայից հետո իր զորամիավորման կազմում մեկնել է Հեռավոր Արևելք՝ մասնակցելու ճապոնական բանակի դեմ մղվող մարտերին:Որպես Հայրենական Մեծ պատերազմի մասնակից պարգևատրվել է «Հայրենական պատերազմի շքանշանով» և «Կովկասի պաշտպանության համար մեդալով»:Զորացրվելուց հետո, 1945–1948 թթ. աշխատել է Լենինականի թիվ 2 դպրոցում որպես պատմության ուսուցչուհի:1948–1951 թթ. ուսանել է Խաչատուր Աբովյանի անվան Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի ընդհանուր պատմության ամբիոնին կից ասպիրանտուրայում: Այդ շրջանում աշակերտել է Աշոտ Աբրահամյանին, որի շնորհիվ կարողացել է խորապես յուրացնել գրաբարը, իսկ իր ապագա ամուսնու՝ ԵՊՀ Արևելագիտութան բաժնի իրանագիտության ամբիոնի դասախոս Վարդան Մելիքյանի դասընթացի շնորհիվ տիրապետել պարսկերենին:1951–1956 թթ. որպես դասախոս աշխատել է Երևանի օտար լեզուների համալսարանում:1955 թ. պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն «Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական վիճակը Հուլավուների օրոք» թեմայով:1959 թվականին Լևոն Խաչիկյանի հրավերով աշխատանքի է անցել Մատենադարանում, որտեղ աշխատում է առ այսօր:2001 թվականին Մարգարիտա Դարբինյան-Մելիքյանը հայ գրականությունը թարգմանաբար միջազգային հանրությանը ներկայացնելու, հայ թարգմանական գրականությունը հարստացնելու գործում ներդրած նշանակալի ավանդի համար ՀՀ Նախագահի հրամանագրով պարգևատրվել է «Մովսես Խորենացի» մեդալով:Մարգարիտա Դարբինյան-Մելիքյանն ունի երկու որդի, չորս թոռ ու չորս ծոռ:Մարգարիտա Դարբինյանը մի շարք աշխատությունների և հոդվածների հեղինակ է: Առավել հայտնի է որպես թարգմանիչ:Գրաբարից ռուսերեն է թարգմանել հայ միջնադարյան պատմիչների երկեր (գրելով նաև առաջաբաններ ու ծանոթագրություններ). Սիմեոն Լեհացու՝ Симеон Лехаци, Путевые заметки, Москва, 1965 (Памятники письменности Востока, Вып. 9), Զաքարիա Քանաքեռցու՝ Закарий Канакерци, Хроника, Москва, 1969, 320 с. (Памятники письменности Востока, Вып. 24), Շապուհ Բագրատունու՝ История анонимного повествователя (Псевдо-Шапух Багратуни), Ереван, 1971, Հովհաննես Դրասխանակերտցու՝ Ованес Драсханакертци, История Армении, Ереван, 1984, Թովմա Արծրունու՝ История дома Арцруни Товмы Арцруни, Ереван, 2001, Ստեփանոս Օրբելյանի Степанос Орбелян, История дома Сисакан, Ереван, 2020, նաև Գրիգոր Նարեկացու տաղերը՝ Книга мелизматических песнопений (сборник тагов и панегириков Григора Нарекаци), Ереван, 2019:Մատենադարանի աշխատակից Լենա Խանլարյանի հեղինակակցությամբ իրականացրել է Գրիգոր Նարեկացու «Մատեան Ողբերգութեան» պոեմի տողացի ռուսերեն թարգմանությունը, որին կցվել է հայտնի ռուս բյուզանդագետ Սերգեյ Ավերինցևի առաջաբանը՝ Григор Нарекаци, Книга скорбных песнопений, Москва, 1988 (Памятники письменности Востока, вып. 77):Հայերենից թարգմանել է գիտական աշխատություններ. Մանուկ Աբեղյանի (Կարապետ Մելիք-Օհանջանյանի հեղինակակցությամբ)՝ Манук Абегян, История древнеармянской литературы, Ереван, 1975, և Հրաչյա Թամրազյանի՝ Рачья Тамразян, Григор Нарекаци и неоплатонизм, Ереван, 2011 ուսումնասիրությունները:
ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆ
Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտ