Նվիրատուներ Պագգալյան և Քեշիշյան ընտանիքներն այցելել են Մատենադարան, ծանոթացել նոր ցուցադրություններին, իրենց ընծայաբերած ձեռագրերի պահպանման ու վերականգնման ընթացքին` բարձր գնահատելով նշված ուղղություններով իրականացվող աշխատանքները:
Հայ և ռուս գործընկերների զեկուցումները նվիրված են թեմաների լայն շրջանակի՝ հունա-հռոմեական գրականություն և փիլիսոփայություն, հայագիտություն, արևելյան և արևմտյան քրիստոնեական մատենագրություն: Հիշեցնենք, որ այս խորագրով ամենամյա գիտաժողովների շարքը սկիզբ է առել 2022 թ. աշնանը: Ներկայիս գիտաժողովը չորրորդն է այդ շարքում: Գիտաժողովը կշարունակվի նոյեմբերի 5-ին և 6-ին: Տե՛ս գիտաժողովի ծրագիրը:
2025 թ. հոկտեմբերի 31-ին ՀՀ Ազգային ժողովում տեղի ունեցավ Հայաստանում ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի 30-ամյակին նվիրված միջոցառում: Ելույթներով հանդես եկան Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, Մատենադարանի տնօրեն Արա Խզմալյանը, ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչներ, դեսպաններ: Ներկայացվեցին Անանիա Շիրակացու թվաբանական խնդիրների մոտիվներով՝ «Ծաղկելու արվեստ» կրթական ծրագրի սաների ստեղծագործական աշխատանքները և դրանք ամփոփող պատկերագիրքը:
Մխիթարի Գոշի «Գիրք դատաստանի» աշխատության՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Աշխարհի հիշողության շտեմարան ներառվելու կապակցությամբ կազմակերպված երկօրյա միջազգային գիտաժողովի շրջանակում իրադարձություն է Զմմառի պատրիարքական կղերի միաբանությունից Մատենադարան տեղափոխված՝ «Գիրք դատաստանի» կոթողային աշխատության հնագույն ամբողջական օրինակի ցուցադրությունը: Շուրջ երեք հարյուրամյակ մատյանը չի լքել միաբանությունը: Ցուցադրության բացմանը ներկա են եղել ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, ՀՀ գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանը, արտասահմանից
Մատենադարանի հրատարակչական գործունեության նոր ռազմավարության համաձայն՝ մեծ կարևորություն է տրվում միջնադարյան սկզբնաղբյուրների և դրանց վերաբերյալ ուսումնասիրությունների թարգմանությանը: Հրատարկված գրքերի շարքում իր հատուկ տեղն է զբաղեցնում Մխիթար Գոշի «Գիրք դատաստանի» կոթողային աշխատության անգլերեն թարգմանության բարձրակարգ հրատարակությունը (թարգմանիչ՝ Ռոբերտ Թոմսոն): Գիրքը հրատարակվել է «Կայծ» հիմնադրամի աջակցությամբ և հեղինակավոր «Բրիլ» հրատարակչության գործակցությամբ: Ստեղծվել է նաև գրքի հուշանվերային տարբերակը:
Միջազգային գիտաժողովին մասնակցել են ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, ՀՀ գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանը, ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանը, Մալթայի Հանրապետության գլխավոր դատախազ Վիկտորիա Բութիջեյջը, գործադիր և դատական իշխանությունների ներկայացուցիչները, միջազգային կազմակերպությունների, գիտական հաստատությունների ներկայացուցիչները և այլք: Գիտաժողովի բացման արարողությանը հաջորդել է «Գիրք Դատաստանի»-ի վաղագույն օրինակի ցուցադրությունը՝ բերված Զմմառի Պատրիարքական Կղերի Միաբանությունից՝ Միաբանության Մայրավանքի
Նոյեմբերի 4-6 Մատենադարանում տեղի է ունենալու «Բնագիր և մեկնություն․ անտիկ և միջնադարյան բնագրերի մեկնաբանման խնդիրներ | 2025» ամենամյա գիտաժողովը։ Տե՛ս գիտաժողովի ծրագիրը:
17-18-րդ դարերի Սյունիքի, Նախիջևանի և Արցախի միանձնուհիների գործն ու ավանդը գրեթե մոռացված են։ Մինչդեռ, կուսանոցներն ու այնտեղ ստեղծված ձեռագրերը հայ հոգևոր և մշակութային ժառանգության եզակի դրսևորումներ են։ Ձեռագրերը կույսերի սրբագործ ձեռքերով ստեղծված միակ վկայություններն են, որոնք ներկայացնում են նրանց կյանքը, գործը, ինչպես նաև տարածաշրջանի պատմությունն ու միջավայրը: Այս ցուցադրությունը յուրատեսակ վերաիմաստավորումն է հայ հոգևոր անցյալի
Բնագիրը հրատարակության են պատրաստել, ծանոթագրել և առաջաբանը հեղինակել Մատենադարանի թարգմանական մատենագրության բաժնի վարիչ՝ բ․գ․դ ԳոհարՄուրադյանը և Միջնադարյան գրականության և բանասիրության բաժնի վարիչ՝ բ․գ․դ Արամ Թոփչյանը։Կեղծ-Կալլիսթենեսի հունարեն «Մեծն Ալեքսանդր Մակեդոնացու պատմություն»-ը (կամ «Ալեքսանդրի վեպ»-ը), գրված Եգիպտոսում հավանաբար մ․թ․ III դարի կեսին կամ վերջին, հայերեն է թարգմանվել ըստ երևույթին V դարի երկրորդ կեսին, մեզ չհասած հունարեն մի
Մատենադարանը հրավիրում է մասնակցելու «Բժշկական ձեռագրեր․ գիտելիքի թարգմանությունը և փոխանցումը միջկայսերական միջավայրերում» խորագրով միջգիտակարգային աշխատաժողովին։ Աշխատաժողովը նվիրված է միջմշակութային և պատմական համատեքստերում բժշկական գիտելիքի փոխանցման, վերաշարադրման և ձևափոխման գործընթացների ուսումնասիրությանը՝ հայերեն բժշկական ձեռագրային ժառանգության հիման վրա (խրախուսվում է պարսկերեն, արաբերեն, թուրքերեն և դրանց հայատառ տարբերակների ձեռագրային նյութի ընգրկումը նույնպես)։ Տե՛ս մանրամասները:
