Գրիչ՝ Սուքիաս ծերունի, ծաղկող՝ անհայտ Կիլիկյան արքայական ձեռագրերի խմբում եզակի գոհար է Մատենադարանի թիվ 9422 Ավետարանը, որի «Ավետման» մանրանկարը հայ ձեռագրական արվեստի բացառիկ նմուշներից է։ Տիրամոր կերպարի գլխի դիրքը, հայացքը, ձեռքի շարժումը շքեղ հմայք են հաղորդում մանրանկարին: Յուրօրինակ բուսական փշանման զարդերով շրջանակի մեջ ամփոփված այս նկարազարդման ճարտարապետական նուրբ տարրերը, կերպարների՝ գունեղ քարերից հյուսված լուսապսակները վկայում
«Երկերի ժողովածու»-ի ակադեմիական նոր հրատարակության առաջին հատորի շնորհանդեսը։ Նախաձեռնությունը պետություն-մասնավոր հատված համագործակցության լավագույն օրինակներից է։ ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության աջակցությամբ ծրագիրն իրականացրել են ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտը, Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանը և Անտարես հրատարակչությունը։ Մատենադարանի տնօրեն Արա Խզմալյանն արժանացավ Շնորհակալագրի Եղիշե Չարենցի «Երկերի ժողովածու»-ի առաջին հատորի գրքի հրատարակման և Չարենցի հոբելյանական տարվա միջոցառումները համակարգելու համար։
Գիրքը նվիրված է Պատմական Սիրիայի հայերի օսմանյան շրջանի, մասնավորապես՝ 16-18-րդ դարերի պատմության, սոցիալ-տնտեսականկարգավիճակի և հոգևոր-մշակութային կյանքի ուսումնասիրությանը։ Փորձ է արվել երևան հանել և ընդգծել տեղի հայերի կարգավիճակիառանձնահատկությունները Օսմանյան կայսրության՝ այլադավանների նկատմամբ վարած քաղաքականության համատեքստում։Նյութը շարադրված է հայերեն և այլալեզու սկզբնաղբյուրների, վավերագրերի և գրականության հիման վրա։ Գիրքը նախատեսված է հայ գաղթօջախների, Պատմական Սիրիայի մաս կազմող ներկայիս
Լիբանանահայ նկարչուհին բատիկ տեխնիկայով վերարտադրում է հայկական մատենագրության, մանրանկարչության, զարդանկարչության և զարդագրության պատմություն։ Նա իր «Սաղարթ» հավաքածուից Մատենադարանին է նվիրել «Անմահություն» ստեղծագործությունը։ Ձեռք է բերվել պայմանավորվածություն՝ առաջիկայում Մատենադարանում կազմակերպել թեմատիկ ցուցադրություն։
Ծրագիրը ներառում է՝ Տեսական հատված Գործնական հատված Թեմատիկ շրջայց Մատենադարանում Ծրագրի տեսական հատվածում աշակերտներին կներկայացվի՝ հին ժամանակներում որտեղ և ինչ պայմաններում են պահվել ձեռագրերը, ինչպես են վերականգնվում վնասված ձեռագրերը Մատենադարանում, վերականգնման համար նախատեսված ինչպիսի ժամանակակից գործիքներ և նյութեր գոյություն ունեն։ Գործնական հատվածում աշակերտները կդառնան փոքրիկ վերականգնողներ և կվերականգնեն վնասված թերթեր։ Աշակերտներըկծանոթանան ձեռագրերի վերականգնման հիմնական եղանակներին,կծանոթանան
Սույն թվականի նոյեմբերի 30 — դեկտեմբերի 1-ին Հռոմի Քահանայապետական արևելյան ինստիտուտում (Pontificio Istituto Orientale) տեղի ունեցավ Ներսես Շնորհալի հայրապետի մահվան 850-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողով՝ «Շնորհների լիություն, մարդասիրության լիություն. Սբ. Ներսես Շնորհալին հազարամյակների հանգուցակետում» խորագրով (կազմակերպիչներ՝ Պողոս Լևոն արքեպիսկոպոս Զեքիյան, Մարկո Բաիս, Ժելկո Փաշա, Զարուհի Պողոսյան, Աբրահամ Տերյան, աջակցությամբ` Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանի): Ներկաներին ողջունեցին Քահանայապետական արևելյան
Ալբոմը նվիրված է Վասպուրականի մանրանկարչության երևելի ներկայացուցիչ Զաքարիա Ավանցու կյանքին, գործունեությանը և արվեստի առանձնահատկություններին։ Մասնավորապես ներկայացված է Մատենադարանի համար 2804 Ավետարանի (1600 թ.) պատկերակազմը, որը նկարչի լավագույն ստեղծագործություններից է։Գիրքը նախատեսված է արվեստաբանների և ընթերցող լայն հասարակայնության համար։ Խմբագիր՝ Կարեն ՄաթևոսյանՁևավորումը՝ Անահիտ Խանզադյանի «Զաքարիա Ավանցի» ալբոմ-ուսումնասիրությունը հրատարակվել է «ՋԵՅ ԹԻ ԱՅ ԱՐՄԵՆԻԱ» ՓԲԸ-ի հովանավորությամբ:
2023 թվականի դեկտեմբերի 22-ին՝ ժամը 11։00-ին, Մատենադարանի տեսասրահում տեղի կունենա տնօրինության հայտարարած բաց դասախոսությունների և աշխատաժողովների շարքի առաջին՝ «Հայերը միջկրոնական և միջդավանաբանական խոսույթներում․ 16-18-րդ դարեր» թեմայով աշխատաժողովը, որի շրջանակում կներկայացվեն զեկուցումներ, կլինեն կլոր-սեղան քննարկումներ: Տե՛ս աշխատաժողովի ծրագիրը։
Մատենադարանին ընծայաբերված Ձեռագիրը գրվել է Վասպուրականի Առբերդի Սուրբ Աստվածածին վանքում, որը գտնվում է Նարեկավանքից ոչ հեռու, և բացառիկ է այն հանգամանքով, որ Առբերդի հռչակավոր վանքից պահպանված եզակի ձեռագիր է ու հարուստ է նաև նկարզարդումներով՝ ավետարանիչների պատկերներ, կիսախորաններ, լուսանցազարդեր: Ավետարանը Վասպուրականի մանրանկարչական դպրոցի արժեքավոր նմուշ է: Այժմ ավերակ այս վանքում գրված ու ծաղկված մատյանը միակ վկան
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ Կառավարությունը Մատենադարանին է ընծայել 15-րդ դարի մեծարժեք Ավետարան։ Ձեռագիրը Մատենադարանին է հանձնել ՀՀ ԿԳՄՍ նախարար, Մատենադարանի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Ժաննա Անդրեասյանը։ Մաշտոցյան Մատենադարանի հավաքածուն համալրվել է Ստեփանոս (Իզիտ) կրոնավորի ընդօրինակած ևս մեկ Ավետարանով: Ձեռագիրը գրվել է 1405 թ. Նարեկավանքին մերձակա Առբերդի Սուրբ Աստվածածին վանքում։ Մատյանը վանքից պահպանված մեզ հայտնի միակ
